︎


Ontwerpen aan agroforestry

Agroforestry verbindt landbouw, natuur en samenleving,
én biedt een nieuw economisch perspectief voor boeren, landgoedeigenaren en natuurorganisaties.

Design Lab Agroforestry 

Stimuleert duurzame en innovatieve agroforestrysystemen
Onderzoekt hoe deze passen in verschillende landschappen
Helpt initiatiefnemers om hun ambities te realiseren
︎ Design Lab Agroforestry is een samenwerkingsverband van ervaren professionals uit verschillende disciplines en wordt ondersteund door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

#01

Voedsellandschappen van de toekomst


Design Lab Agroforestry ondersteunt bedrijven en organisaties die aan de slag willen met agroforestry. Agroforestry vatten we daarbij breed op: een bedrijfsvoering waarin bomen en struiken zijn gecombineerd met akker- en tuinbouw en/of veeteelt, op een duurzame en renderende wijze. Er is in Nederland nog weinig ervaring met deze vorm van landbouw en het ruimtelijk beleid is er nog niet op toegesneden. Design Lab Agroforestry wil daar verandering in brengen.
Wij zijn van mening dat agroforestry zowel voor de landbouw als voor het landschap veel kansen biedt en wij helpen initiatiefnemers met het maken van integrale en haalbare plannen. Uiteindelijk willen we de bedrijfsmatige toepassing van agroforestry in heel Nederland versnellen.

Design Lab Agroforestry 2022 – in het Kromme Rijngebied:


Video: Pim Buis, Koen van den End, Max van Gaalen, Tine Lambert (WUR, 2022)

#02 


Waarom een Design Lab?



Wij zien een toenemende interesse voor agroforestry bij boeren, burgers en beleidsmakers. Agroforestry lijkt een positief effect te kunnen hebben op bodem, waterbeheer, natuur, klimaat en landschap. Toch zijn er nog veel onzekerheden en belemmeringen, zowel qua kosten en opbrengsten als qua financiering en regelgeving. Deze onzekerheden en belemmeringen staan een bedrijfsmatige toepassing van agroforestry in de weg. Er is grote behoefte aan praktische inrichtings- en exploitatiemodellen. Door planontwikkeling voor voorbeeldprojecten en ontwerpend onderzoek in verschillende landschappen wil Design Lab Agroforestry voorzien in die behoefte. We maken onder meer een overzicht van inspirerende praktijkvoorbeelden en een handleiding met ontwerprichtlijnen en uitvoeringsinstrumenten. Doelgroepen zijn zowel ondernemers als beleidsmakers en de bredere vakwereld.

#03 

Wat is agroforestry?


Simpel gezegd is agroforestry de combinatie van landbouw en bosbouw. Meerjarige houtige gewassen zijn een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Verschillende vormen zijn mogelijk:

  • Voederbomen en voedselwallen op (melk)veebedrijven;
  • Strokenteelt met meerjarige gewassen in de akker- en tuinbouw;
  • Begrazing van boomgaarden of natuurbossen;
  • Voedselbossen met rijenteelt of los plantverband.
Ook allerlei mengvormen en combinaties zijn denkbaar. Binnen Design Lab Agroforestry kijken we steeds naar de inpassing in het bedrijf en in het landschap. In kleinschalige zandgebieden zal agroforestry een andere invulling krijgen dan in open zeekleipolders of natte veengebieden, maar een goed ontwerp en een sluitende businesscase zijn altijd nodig.

#04 

Ontwerpateliers


Design Lab Agroforestry organiseert ontwerpateliers, waar in een creatieve, multidisciplinaire setting samen met lokale initiatiefnemers wordt gewerkt aan concrete inrichtingsplannen of businesscases.

Samen bestrijken de ontwerpateliers alle Nederlandse landschappen en alle verschillende agroforestrysystemen: voedselbossen, begraasde bossen, boomweiden of boomgaarden, rijenteelt, windhagen in combinatie met kleinschalige weide- of akkerbouw, of combinaties daarvan in geïntegreerde gemengde bedrijven.
De ontwerpateliers leveren de initiatiefnemers een gedegen advies op voor de verdere aanpak van hun project. Daarnaast worden de resultaten gebruikt voor een praktische ontwerphandleiding en een inspirerend voorbeeldenboek over agroforestry in het algemeen.


︎ Kromme Rijncorridor bij Utrecht

︎ Kippenuitloop en koolstofvastlegging

︎Oosterwold, Almere

︎ Polderlandschap West-Brabant


#05

Wie zijn we


Design Lab Agroforestry is een samenwerkingsverband van ervaren professionals uit verschillende disciplines en wordt ondersteund door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.




Stichting Agrobosbouw NL geeft praktische inrichtings- en beheeradviezen aan boeren en andere landeigenaren die agroforestry willen gaan toepassen en werkt samen met diverse kennisinstellingen en overheden om een brug te slaan tussen theorie en praktijk. Agrobosbouw NL ontwikkelt nieuwe verdienmodellen en financieringsvormen voor agroforestry.

Circular Landscapes is een ontwerpbureau voor circulaire en natuurinclusieve landbouw. Landschapsarchitect Pieter Veen maakt duurzame plannen voor ondernemers, organisaties en overheden, vanuit een integrale ontwerpbenadering. Door verbindingen te leggen tussen verschillende functies, partijen en schaalniveaus ontstaan gedragen oplossingen met ruimtelijke kwaliteit. 

The Outsiders zijn een kunstcollectief dat onderzoek doet naar de betekenis van natuur, landbouw en erfgoed in onze stedelijke samenleving. Zij ontwikkelen creatieve werkvormen en beeldmiddelen om de dialoog tussen stedelingen en boeren te stimuleren, zoals het ‘travelling farm museum of forgotten skills’.

Design Lab Agroforestry wordt ondersteund door Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.


Onze werkwijze


Design Lab Agroforestry organiseert een ontwerpatelier, waar we met de initiatiefnemer en eventueel andere betrokkenen werken aan een concreet inrichtingsplan en een haalbare businesscase. Ter voorbereiding inventariseren we de wensen van het bedrijf en brengen we in beeld wat kansen en randvoorwaarden zijn vanuit bodem, water, landschap en beleid. Voor specifieke technische vragen kunnen wij een beroep doen op ons uitgebreide kennisnetwerk. Wij werken onder meer samen met WUR, Louis Bolk Instituut, HAS en IAHL Larenstein.
Het ontwerpatelier levert de initiatiefnemer een gedegen advies op voor de verdere aanpak van het project. Desgewenst kunnen wij ook bemiddelen in de uitvoering, bijvoorbeeld voor financiering of vergunningverlening.